De weergangen

Questo opuscolo vi invita a scoprire la Bruxelles di inizio del Seicento grazie al diario di viaggio dell’artista fiorentino Remigio Cantagallina (Borgo San Sepolcro 1575 – Firenze 1656). Una passeggiata dalla porte de Hal fino al Botanique, essenzialmente nella parte alta della città dove sorgevano edifici emblematici, come il palazzo del Coudenberg, la collegiale dei Santi Michel-et-Gudule e dimore aristocratiche.

De eerste stadsomwalling dateert uit de 13de eeuw en biedt ons de mogelijkheid om de stad doorheen haar geschiedenis te herontdekken. Het tracé van de muur voert ons door allerlei buurten en verschillende eeuwen. We ontdekken dat de verdedigingsmuur nooit helemaal is verdwenen… Hier zien we nog een toren en een stuk muur, daar overleeft de omwalling in een straatnaam, wat verder verraadt de stadsstructuur haar aanwezigheid. Tijdens de wandeling leren we dat we de muur overal kunnen ontwaren, als we maar met voldoende aandacht kijken.

(Derde uitgave)

Dagelijks gebruiken we de kleine ring van Brussel. Maar waarom zouden we haar niet eens al wandelend ontdekken, zoals de Brusselse bourgeoisie dit deed in de 19de eeuw? Het is een, wandeling die ons meeneemt naar de prachtige aristocratische woningen van vroeger, de prestigieuze openbare gebouwen en de resten van het versterkte verleden van Brussel. Zo herontdekken we de stad vanaf haar middeleeuwse verleden tot haar hedendaagse drukte.

(Derde uitgave)

De rijke geschiedenis van een middeleeuwse wijk midden in het stadscentrum kon dank zij archeologisch onderzoek herbelicht worden. Deze opgravingen werden uitgevoerd van september 2014 tot en met januari 2015.

Ze vonden plaats langsheen het voormalige Eenmansstraatje en vóór de wederopbouw van het grote binnenterrein van een huizenblok dat in de jaren 1960 omwille van onbewoonbaarheid vernield werd.

Deze site, gelegen tussen de Grasmarkt, de Beenhouwersstraat, de Ossekopgang en de Huidenmarkt, kent een continue bewoning vanaf de 12de eeuw.

Dit ‘visitekaartje’ van de paleizen van Brussel wil u uitnodigen om de gebouwen te ontdekken die sinds het einde van de middeleeuwen achtereenvolgens dienst hebben gedaan als stadsresidenties van de vorsten. Het Paleizenplein, het Koningsplein en het Museumplein verbinden deze historische machtskernen, waarin tegenwoordig de cultuurschatten van de hoofdstad zijn samengebracht. Het Museum van de Coudenberg en het BELvue Museum stellen u een compleet historisch parcours voor.

(Twede uitgave)

Tijdens deze wandeling verkennen we Brussels grootste culturele ensemble, de museumwijk, die vanouds ook de plaats is waar de vorstelijke macht was geconcentreerd. De Kunstberg ligt tussen de boven- en de benedenstad en dankt zijn aanblik aan opeenvolgende stedenbouwkundige ingrepen gespreid over bijna 1000 jaar. Deze folder is bedoeld als leidraad in dit historische labyrint dat het hart van de stad vandaag nog steeds is.

(Twede uitgave)

In het BIP – Brussel Info Plein – en in de Sint-Gorikshallen kan u zowel praktische informatie als toeristische documentatie vinden om het Brussels Hoofdstedelijk Gewest te ontdekken en te bezoeken. Om beide gewestelijke polen met elkaar te verbinden, werd een wandeling uitgestippeld doorheen de vele wandel- en winkelgalerijen die Brussel rijk is. Een originele manier om door Brussel te kuieren!

(Twede uitgave)

Ontdek de vele aspecten van de Zavel, een wijk die veel meer te bieden heeft dan enkel antiquariaten! Vanaf de middeleeuwen ontwikkelde deze wijk zich tussen de kongingswijk en de Marollen, om tijdens de 16de en 17de eeuw uit te groeien tot een van de belangrijkste Brusselse aristocratische wijken. Bezoek tussen de Rollebeekstraat en de Wolstraat de Grote Zavel, de Onze-Lieve-Vrouwekerk, de Kleine Zavel en le quartier de l’Astre.

Deze wandeling neemt u mee op stap door het Brussel van de Belgische revolutie van 1830. Vanaf het Muntplein tot de Schaarbeeksepoort, via het Martelaarsplein en het Congresplein, komt u op plaatsen die een rol gespeeld hebben bij het ontstaan van België. Eveneens zal u kennis maken met belangrijke gebeurtenissen en personen die bijdroegen aan de opstand tegen de Nederlanden van Willem I, die leidde tot de onafhankelijkheid: de voorstelling van De Stomme van Portici, de Septemberdagen, het Nationaal Congres, het Voorlopig Bewind, enz.

Pieter Bruegel de Oudere geboren omstreeks 1525, mogelijk in de nabijheid van Breda (Nederland), kreeg zijn opleiding bij Pieter Coucke van Aelst in Antwerpen. Hij werd toegelaten tot de Sint-Lucasgilde in 1551 en reist vervolgens naar Italië om zijn opleiding te vervolmaken. Bij zijn terugkeer in Antwerpen werkt hij voor de drukker van boeken en prenten Hieronymus Cock, alvorens zijn eerste bestellingen van schilderijen te krijgen. In 1563 vestigt hij zich in Brussel, waar hij zes jaar later, op 9 september 1569 overlijdt.

In het hart van de dorpskern van Vorst, vormen de 18de-eeuwse gebouwen van de voormalige abdij een opmerkelijke getuigenis van monastieke architectuur. In de 12de eeuw werd er een nonnenpriorij, op initiatief van de abt van Affligem, gevestigd aan de oevers van de Geleytsbeek; in 1238 werd deze priorij verheven tot benedictinessenklooster. In 1796 sloot en sloopte men een deel van de gebouwen. De resterende gebouwen, eigendom van de gemeente, en hun omgeving zijn in 1994 geklasseerd.

In de directe nabijheid van de Vijvers van Elsene en de Louizalaan bevindt zich de voormalige cisterciënzerabdij van Ter Kameren, de best bewaarde abdijsite in het Brusselse gewest. De abdij, in 1201 gesticht aan de oevers van de Maalbeek en opgeheven in 1796, werd in de jaren 1920-1940 gerestaureerd. Vandaag worden de gebouwen gebruikt door de Onze-Lievevrouwparochie, het Nationaal Geografisch Instituut en de École nationale supérieure des arts visuels de la Cambre. Het geheel is beschermd als monument en landschap.

Op deze wandeling verkennen we de Marollen: van de Hallepoort tot aan de kerk van Onze-Lieve-Vrouw ter Kapelle, van de Minimenstraat tot aan de Huidevettersstraat. Vanaf de 12e eeuw ontwikkelde deze wijk zich tussen Brussel en Obbrussel (Sint-Gillis) en in de 14e eeuw werd ze opgenomen binnen de tweede stadsomwalling. Het is een volkse buurt, die haar identiteit heeft weten te behouden ondanks de stedenbouwkundige projecten van de 19e en 20e eeuw (bijvoorbeeld de bouw van het Justitiepaleis en de Noord–Zuidverbinding).

Hoewel de Zenne sinds haar overwelving in de tweede helft van de 19de eeuw uit het stadslandschap verdween, heeft ze toch haar stempel gedrukt op de binnenstad. De rivier, onlosmakelijk verbonden met de oorsprong van Brussel, met in de 11de eeuw reeds een bescheiden havenactiviteit, was dan ook van groot belang voor de stadsontwikkeling en voor diverse artisanale en industriële activiteiten. Bovendien was ze – tot de ingebruikname van het kanaal van Willebroek in 1561 – eveneens een belangrijke bevaarbare waterloop.

In de eerste helft van de 16de eeuw liet Andreas Vesalius (1514-1564) – de beroemde anatomist tijdens de renaissance en tevens arts aan het hof van Keizer Karel en Filips II – in Brussel een woning bouwen. Het domein van de familie Vesalius bevond zich tussen het Poelaertplein, de Regentschapsstraat, de Miniemenstraat en de Boomstraat. Later werd het eigendom verdeeld tussen het Hof van Mansfeld-Bournonville (het huidige hof van Merode) en het Miniemenklooster, waarvan enkel nog de kerk overblijft.

De oude priorij van het Rood Klooster, in de 14de eeuw gesticht aan de rand van het Zoniënwoud te Oudergem, bestaat uit een opmerkelijk architecturaal geheel. Gedurende vijf eeuwen drukten Augustijner kanunniken hun stempel op het landschap van een kleine vallei, door er ondermeer diverse waterhuishoudings-
systemen aan te leggen.
De gebouwen werden opgetrokken op een kunstmatig terras, omgeven door vijvers en moerassen. Deze zone geniet grote historische en ecologische interesse, en is bovendien een aangename uitvalsbasis voor een wandeling

Deze folder nodigt je uit om het vroeg 17de-eeuwse Brussel te ontdekken aan de hand van het schetsboek van de Florentijnse artiest Remigio Cantagallina (Borgo San Sepolcro 1575 – Firenze 1656). Een wandeling zal je meevoeren van de Hallepoort tot aan de Kruidtuin, doorheen de Brusselse bovenstad met zijn concentratie aan karakteristieke gebouwen zoals het Coudenbergpaleis, de collegiale Sint-Michiels en Sint-Goedelekerk en talrijke adellijke hoven.

Ook beschikbaar in het Engels.
This publication is also available in English.

This leaflet invites you to discover Brussels in the early 17th century through the travel journal of the Florentine artist Remigio Cantagallina (Borgo San Sepolcro 1575 - Florence 1656). It is a tour from Halle Gate to the Botanical Garden, mainly in the upper town, where emblematic buildings such as the Palace of Coudenberg/Koudenberg and the Collegiate Church of Saint Michael and Saint Gudula were concentrated, as well as numerous aristocratic townhouses.

Bernard van Orley (vóór 1490-1541), hofschilder van Margaretha van Oostenrijk en nadien van Maria van Hongarije, woonde en werkte in Brussel waar hij aan het hoofd stond van een van de grootste ateliers van die tijd. Als schilder van religieuze onderwerpen en portretten, maar ook als ontwerper van kartons voor wandtapijten en glas-in-loodramen zette hij de Vlaamse traditie voort, maar introduceerde hij tegelijk de nieuwe invloeden van de Italiaanse en Duitse renaissance. Zijn werk omvat meerdere zichten van de stad Brussel en het Zoniënwoud.