Onderhoudsboekjes en Informatieboekjes

Bomen vormen een belangrijk onderdeel van het stadslandschap. Of ze nu langs brede lanen of in openbare of privétuinen staan, ze maken deel uit van ons landschap, van ons leefmilieu en ze dragen bij tot het welzijn in de stad. Dit levend erfgoed verdient al onze aandacht.

Het onderhoud van een boom is van essentieel belang voor het voortbestaan ervan. Deze gids wil zeer eenvoudig advies geven. Hij geeft meer inzicht in de biologie van bomen en bevat een overzicht van correcte technieken voor het planten en snoeien ervan. Er is ook aandacht voor ziektes. De gids bevat ook een wettelijk luik met informatie over het kappen van bomen waarvoor een stedenbouwkundige vergunning vereist is, alsook voor de aanplantingen in de nabijheid van een gemene muur.

Onderhoudsboekje

Dit nummer in de reeks Onderhoudsboekjes onderscheidt zich omdat het niet zozeer een uitvoeringsmateriaal belicht, dan wel een versieringstechniek. Door de teerheid en de fijnheid van deze decoratievorm geldt als vuistregel zelf zo weinig mogelijk in te grijpen en tijdig een beroep te doen op een gespecialiseerd restaurateur die vertrouwd is met de conservatie van muurschilderingen.

Particuliere huiseigenaars en bewoners spelen hier een essentiële rol, want zij moeten in eerste instantie de staat van hun sgraffitidecors in het oog houden. Hun waakzaamheid en geregeld elementair gevelonderhoud vormen de beste garantie voor een degelijke instandhouding van dit broze erfgoed. Het behoud van sgraffitidecors hangt eerst en vooral af van hun onmiddellijke omgeving: de gezondheidstoestand van de gevel. Een grondigere behandeling indien nodig is het werk van een specialist.

De eclectische stijlen, de art nouveau en de art deco integreerden het metaal in de architecturale compositie, hoewel ook verwijzingen naar traditionele gebruiksvormen bleven bestaan. Talrijke gevels in Brussel getuigen van de toenemende invloed van het metaal in de huizenbouw.

In de genoemde stijlperiodes waren ijzer, gietijzer en zink de meest gebruikte metalen in de bouw, naast staal voor sommige structuurelementen. Daarbij kwamen nog lood en koper voor specifieke toepassingen.

Ondanks hun stevigheid veranderen metalen met de tijd. Het meest gevoelig zijn ferrometalen die speciaal moeten worden beschermd. Deze bescherming is onmisbaar voor een goed onderhoud en lange levensduur van metalen gevelelementen.

Dit nummer is niet zozeer een praktische handleiding, dan wel een bespiegeling over onze omgang met gebouwen. Elke gevel is samengesteld uit diverse elementen. De rijkdom ervan bestaat in de harmonie waarmee ze gecombineerd zijn. Wanneer een interventie nodig blijkt, is het belangrijk het architecturale geheel te begrijpen en te interpreteren en om de weerslag te beoordelen die elke wijziging met zich meebrengt. Het vermogen om de gevel te bekijken, te keuren en te waarderen als een eenheid is de sleutel voor een goede conservatie en een correcte waardering van de elementen die bij de bouw doelbewust en met speciale aandacht gekozen zijn vanuit het verlangen een patrimonium tot stand te brengen, een voorwerp van trots en identificatie voor de bewoner, dat de bewonderende blikken trekt van de voorbijganger. We hebben het niet over monumentale gebouwen of beschermde sites, maar over die duizenden uitdrukkingen van vormen en stijlen in deuren en vensters, balkons en allerlei architecturale details, waardoor op zich eenvoudige gevels uitgroeien tot waardevolle bestanddelen van het Brussels erfgoed.

Hout is een van de oudste bouwmaterialen uit de bouwnijverheid, zowel voor structuurelementen als voor afwerking, decoratie en meubilering. Als dusdanig is het sinds eeuwen nadrukkelijk aanwezig in het straatbeeld.

Hout moet op passende wijze worden beschermd. Controle en vernieuwing van de bescherming zijn essentieel. De ervaring leert dat houtwerk dat volgens de regels van de kunst is onderhouden, vele generaties meegaat, dikwijls zelfs meerdere eeuwen.