De belangrijkste woningen van Victor Horta

Sinds november 2000 zijn vier woningen van Victor Horta ingeschreven op de lijst van het Werelderfgoed.

• Hotel Tassel, P-E Jansonstraat 6, 1000 Brussel;
• Hotel Solvay, Louizalaan 224, 1050 Brussel;
• Hotel Van Eetvelde en uitbreiding, Palmerstonlaan 2-4, 1000 Brussel;
• Woonhuis en atelier van Victor Horta, Amerikastraat 23-25, 1060 Brussel.

De UNESCO heeft geoordeeld dat zij een uitzonderlijke universele waarde hebben op basis van de volgende criteria:

• De " stadswoningen " van Victor Horta in Brussel zijn het werk van een creatief genie en vertegenwoordigen de art-nouveaustijl in zijn meest verfijnde vorm (criterium i)
• De opkomst van de art nouveau aan het einde van de 19de eeuw vormt een mijlpaal in de geschiedenis van de architectuur en kondigt reeds toekomstige evoluties aan. De woningen van Victor Horta in Brussel zijn uitzonderlijke voorbeelden van deze radicale vernieuwing (criterium ii) .
• De " Stadswoningen " van Victor Horta zijn uitzonderlijke voorbeelden van art-nouveau-architectuur. Zij illustreren de overgang van de 19de naar de 20ste eeuw op het vlak van kunst, filosofie en maatschappij (criterium iv).

Het huis Tassel (1893), het huis Solvay (1894), het huis Van Eetvelde (1895) en de woning en het atelier van Victor Horta zijn meesterwerken van de art nouveau die getuigen van de uitzonderlijke creativiteit van deze Belgische architect in het decennium dat de aanloop vormt tot de 20ste eeuw.
De grootste architectuurhistorici zijn het erover eens dat het huis Tassel het eerste volmaakte art-nouveaugebouw is.

Victor Horta heeft de architecturale opvattingen van zijn periode radicaal veranderd. De stijlrevolutie die uit de werken van Horta blijkt, wordt onder meer gekenmerkt door de invoering van het vrije plan, een constructie die zorgt voor een optimale verspreiding en metamorfose van het licht, een decoratie die de golvende energie van de gebogen lijnen virtuoos benut en die versmelt met de structuur van het gebouw. Door middel van het rationele gebruik van metalen structuren, die vaak zichtbaar blijven en soms subtiel worden verborgen, slaagt Victor Horta erin om levendige, soepele ruimten te scheppen die baden in het licht en nauw aansluiten op de persoonlijkheid van de bewoners. Het principe van de dubbele woning die wordt verbonden door een circulatieruimte onder glazen koepel wordt toegepast in de huizen Tassel en Van Eetvelde. Deze ruimte kan eveneens een wintertuin herbergen, die in het huis Solvay zelfs feeërieke allures krijgt. De traphal in zijn eigen woning-atelier neemt dit type inrichting op bijzonder elegante en geraffineerde wijze over. De binnendecoratie getuigt telkens van een verbluffende vindingrijkheid: de gecreëerde motieven vloeien op soepele wijze van de mozaïeken vloer over op de geschilderde muren naar het smeedijzerwerk en het telkens gepersonaliseerde meubilair.

Niet alleen getuigen de vier huizen van een uitzonderlijke architecturale kwaliteit, ze bevinden zich ook in goede staat dankzij de zorgen van hun eigenaars. Deze zijn al geruime tijd overtuigd van het uitzonderlijke belang van hun woning en respecteren daarom het integriteits- en authenticiteitscriterium dat door de Verdrag van het Werelderfgoed wordt geëist.

Versterkte bescherming

Aan het woonhuis en atelier van Victor Horta werd ook sinds 18/12/2013 versterkte bescherming toegestaan in het kader van de UNESCO-conventie voor de bescherming van cultureel eigendon in geval van gewapende conflicten.